Το Μέλλον Της Ελληνικής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας

Η ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε συνδυασμό μ’ άλλες ευνοϊκές νομοθετικές ρυθμίσεις (όπως ο νόμος για τους  ανασφάλιστους) αποτελούν μια δυναμική λύση στο πρόβλημα των ανισοτήτων στο τοπίο της ελληνικής υγείας. Το σύστημα υγείας στην Ελλάδα βασίζεται σε μια παγιωμένη πλέον σχέση πελάτη- επαγγελματία, δηλαδή ασθενούς- γιατρού, με αποτέλεσμα ο μεν ασθενής να διαχειρίζεται την υγεία του αποσπασματικά ο δε γιατρός αντί να ασκεί το λειτούργημα του να καταλήγει να δημιουργεί μια πλασματική ζήτηση για παροχή  αχρείαστων ιατρικών υπηρεσιών, που αποσκοπούν  στην αύξηση του εισοδήματός του.

Απουσιάζει πλήρως η διαχείριση του κινδύνου και της συμπεριφοράς υγείας που σχετίζεται με τα χρόνια νοσήματα και την πολυφαρμακία. Η πρόληψη και η προαγωγή της υγείας δεν αποτελούν έννοιες, που εφαρμόζονται στην πράξη. Η οικογένεια ως έννοια, απουσιάζει από την προσέγγιση, ακόμα και από τη συλλογή της πληροφορίας. Η επίσκεψη κατ΄οίκον και η φροντίδα ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού που συχνά είναι περιορισμένες στο σπίτι, δεν αποτελεί συνήθη πρακτική. Τέλος, είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο άτομα με προχωρημένα χρόνια νοσήματα, πολλαπλή νοσηρότητα, ευπάθεια και αναπηρίες που εξαρτώνται από το οικογενειακό δίχτυο, να μένουν χωρίς συστηματική παρακολούθηση και υποστήριξη.

"Με τον όρο πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ) εννοούμε: Την άμεση, συνεχή και αντίστοιχη με τις προσδοκίες, αξίες και ανάγκες των ασθενών συντονισμένη φροντίδα από εκπαιδευμένους  επαγγελματίες υγείας  που  λειτουργούν ως διεπαγγελματική  ομάδα  υγείας και έχουν ως κύριο στόχο τη διατήρηση της λειτουργικότητας του προσώπου και της αυτοδυναμίας του, καθώς  και εμμέσως  της ευτυχίας του, με σύγχρονη διατήρηση και βελτίωση των δυναμικών με την οικογένεια και το κοινωνικό δίκτυο του."

Η στόχευση  γίνεται  μέσω  της  ενεργητικής συμμετοχής  του προσώπου στη λήψη της απόφασης για την αλλαγή της συμπεριφοράς του σε πρακτικές υγείας, που έχουν τεκμηριωθεί από την έρευνα.  Οι υπηρεσίες αυτές δεν περιορίζονται στα πρόσωπα αλλά αφορούν τα μέλη της οικογένειας τους, τους φροντιστές που τυχόν εμπλέκονται, καθώς και το ευρύτερο εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον. Για το σκοπό αυτό συνεργάζονται με επαγγελματίες υγείας από τη δημόσια υγεία και τη διοίκηση των υπηρεσιών υγείας στο σχεδιασμό παρεμβάσεων στον πληθυσμό με κύρια εστίαση τη μείωση των ανισοτήτων.

Τα ελλείματα της φροντίδας υγείας εντοπίζονται στα εξής:

1)Το έλλειμμα στη συνέχεια της φροντίδας 

Η συνέχεια απουσιάζει από όλα τα επίπεδα της φροντίδας, τόσο στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ) όσο και στη δευτεροβάθμια (νοσοκομεία). Η έννοια της συνέχειας, αφορά την παρακολούθηση από το ίδιο πρόσωπο ή ιατρική ομάδα μέσα στο χρόνο, όπως εξελίσσεται η ηλικία, η τεχνολογία αλλά και τα προβλήματα υγείας του ατόμου. Η κατανόηση της φυσικής πορείας ενός νοσήματος, επιτυγχάνεται μόνο μέσα από τη συνέχεια στη φροντίδα.

2)Το έλλειμμα στην ολοκληρωμένη φροντίδα 

Στο ελληνικό σύστημα υγείας, δεν περιλαμβάνεται η συνεχής φροντίδα (δια βίου) του προσώπου από την ημέρα της γέννησης μέχρι τα γηρατειά, ούτε ενσωματώνεται η φροντίδα της οικογένειας, χάνοντας έτσι μεγάλο μέρος από τη δυναμική της, ιδιαίτερα στην αλλαγή της συμπεριφοράς πάνω στην οποία θα θεμελιωθεί η υγεία του Ελληνικού πληθυσμού στις επόμενες δεκαετίες. Υπολείπεται και στο είδος των υπηρεσιών της ολοκληρωμένης φροντίδας αλλά και στο κατάλληλο μίγμα υπηρεσιών πρόληψης, προαγωγής υγείας, αποκατάστασης και παρηγορητικής φροντίδας σε προχωρημένες περιπτώσεις. 

3)Το έλλειμμα στην πρόσβαση 

Οι δυσχέρειες στην πρόσβαση των ασθενών στις υπηρεσίες της ΠΦΥ, δεν εστιάζονται μόνο στη δυνατότητα μιας άμεσης, πρώτης επίσκεψης όταν τη χρειασθεί ο ασθενής, αλλά κυρίως στην καταλληλόλητα της πρώτης επικοινωνίας. Από μέρους του γιατρού απαιτούνται προσωπικές ικανότητες, όπως ενσυναίσθηση και συμπόνια. Η ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων καθώς και η χρήση μιας γλώσσας, που να ενθαρρύνει και να προτρέπει την ανάπτυξη μιας ουσιαστικής σχέσης είναι εξίσου σημαντικά.

4)Το έλλειμμα στο συντονισμό 

Σχετίζεται με τη διασύνδεση και τη λειτουργική ολοκλήρωση και ενσωμάτωση (integration). Οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας εξακολουθούν να υπολείπονται σε θεσμοθετημένες  διασυνδέσεις με τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα υγείας, τη ψυχική υγεία και τη δημόσια υγεία, ενώ οι παραπομπές γίνονται χωρίς πρωτόκολλα και συνήθως είναι μονής κατεύθυνσης, όσον αφορά την ενημέρωση.

Για τη βελτίωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, η οποία αναβαθμίζεται βάσει των τελευταίων νομοθετικών ρυθμίσεων, υπολείπονται μερικά βήματα ακόμα, όπως: 
1) Σαφής ποιοτικός προσδιορισμός της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.

2) Η υψηλή ιεράρχηση της μέσα στο σύστημα υγείας και η διασύνδεση της μ’ αυτό.

3) Η στελέχωση της από εκπαιδευμένους επαγγελματίες υγείας και η άρτια υλικοτεχνική υποδομή.
4) Η κατανόηση του καταλυτικού ρόλου του «οικογενειακού γιατρού».

5) Παροχή οικονομικών κινήτρων σ’ όσους προσφέρουν υπηρεσίες εντός του «περιβάλλοντος» της ΠΦΥ.

Το νέο μοντέλο πρωτοβάθμιας ΦΥ που διαμορφώνεται στη χώρα μας (ΤΟΜΥ) αποσκοπεί τόσο στην εξάλειψη του νοσοκομειοκεντρικού μοντέλου που κυριαρχούσε στις ΕΣΥ εποχές, αλλά κυρίως στην υιοθέτηση υγιών συνηθειών βασισμένες στην πρόληψη και στην αγωγή υγείας και φυσικά στην ενίσχυση της οικογένειας και της κοινότητας. Ο απώτερος στόχος είναι η καθολική κάλυψη του πληθυσμού και η επίτευξη της πολυπόθητης ισότητας στην υγεία.

πηγή: http://healthmag.gr/post/12106/prwtobathmia-frontida-ygeias-apo-thn-alma-ata-sthn-astana